خبرگزاری زردیس– دین و آئین–عصمت علی‌آبادی: امروز نهم ماه محرم و تاسوعای حسینی است. روزی که به صورت نمادین متعلق به حضرت ابوالفضل العباس (ع) است. تاسوعا، نهمین روز محرم است. در نهم محرم سال ۶۱ هجری قمری، شمر با نامه‌ای از طرف عبیدالله بن زیاد، وارد کربلا شد که در آن از عمر بن سعد خواسته شده بود یا در برخورد با امام حسین (ع) جدیت به خرج دهد یا فرماندهی لشکر را به شمر واگذار کند. عمر سعد از واگذاری فرماندهی به شمر خودداری کرد و آماده جنگ با امام حسین (ع) شد. با هجوم لشکریان در عصر این روز، امام حسین (ع) با فرستادن برادرش عباس بن علی، از آنها مهلت طلبید تا شب را با نماز و تلاوت قرآن به صبح برسانند.

حضرت ابوالفضل (ع) الگوی واقعی در اطاعت پذیری از امام زمان خود بود. حضرت قمر بنی‌هاشم (ع) در جهت‌گیری معنوی و الهی حرکت امام حسین (ع) گام برداشتند. حضرت عباس (ع) که باور و اعتقادش، تمام تلاش‌ها و موضع‌گیری‌های او را در مسیر ولایت قرار داده است، بهترین اسوه ولایت ‎پذیری است؛ چون خط سیاسی او پیوسته بر اطاعت از امام و مخالفت رفتاری و گفتاری با دشمنان امام استوار بود. او، این ویژگی را تا لحظه شهادت زنده نگه داشت که بهترین گواه بر این سخن، تقاضای دشمن برای جدا شدن او از صف هواداران ولایت و رد کردن آن از سوی حضرت ابوالفضل (ع) بود.

هر نهضتی بر مبنای دو رکن اساسی رهبر و یاران قرار دارد، در آموزه‌های دینی از این دو به «امام» و «امت» تعبیر می‌شود. در حقیقت امام و امت دو بال برای رسیدن به پیروزی است که در صورت شکسته شدن یکی از آنها، نهضت پیروز نمی‌شود، در قیام عاشورا مردم در ابتدا با رهبر خویش همراه شدند؛ اما به مرور برخی از قافله جدا شدند و عده کمی تا آخرین لحظه با امام و ولی خود همراه و همدل باقی ماندند.

در اصطلاح دینی، ولایت به معنای پیروی، تسلیم و اطاعت از پیشوای الهی و اعتقاد به این مطلب است که امامان معصوم پس از پیامبر (ص)، از سوی خداوند بر مردم ولایت دارند. ولایت به این معنا در غدیر خم به امیرمومنان امام علی (ع) اعطا شد.

بر همین اساس و در خصوص جلوه‌های ولایت‌پذیری یاران امام حسین (ع) در قیام عاشورا با حجت الاسلام محمدجواد یاوری استاد و پژوهشگر تاریخ اسلام حوزه علمیه قم به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه حاصل آن از نظر مخاطبان گرامی می‌گذرد:

حجت الاسلام محمدجواد یاوری استاد و پژوهشگر تاریخ اسلام حوزه علمیه قم گفت: شیعیان در دوره حضرت سیدالشهدا (ص) و پس از آن دیالوگ‌ها و گفتگوهایی درباره ولایت‌مداری و ولایت‌پذیری دارند که می‌شود از کتب معتبر شیعه استخراج کرد.

وی افزود: باور شیعیان آن دوره نشأت‌گرفته از مفاهیم اساسی اسلام است که رسول خدا (ص) آن را بنیان‌گذاری کرده و در غدیر خم تجلی بخشیده بودند و به عبارت دیگر پیامبر خدا (ص) با این مفاهیم و تعیین جانشین دنبال این بودند که سیره و سنت‌های خود را حفظ کنند و آن‌هم از طریق کسی که به تعبیر آیات و روایات شبیه‌ترین فرد به پیامبر باشد و این شخص تنها امیرالمؤمنین امام علی (ع) بودند که می‌توانستند پس از پیامبر (ص) دین خدا را حفظ، حراست و اجرا کنند.

حضرت ابوالفضل (ع) الگوی واقعی در اطاعت پذیری از امام زمان خود بود. حضرت قمر بنی‌هاشم (ع) در جهت‌گیری معنوی و الهی حرکت امام حسین (ع) گام برداشتند

پژوهشگر تاریخ اسلام با بیان اینکه حفظ، حراست و اجرای دین دو مساله اساسی است که طبق فرمایش پیامبر (ص) متولی آن را باید خداوند انتخاب کنند، عنوان کرد: شهدای کربلا نیز این مسائل را در دیالوگ‌های خود مقابل دشمن بیان کردند، ما باید صحبت‌های شهدای کربلا را برای نسل امروز تبیین کنیم.

حجت‌الاسلام یاوری ادامه داد: شهدای کربلا اظهار می‌کردند که «ما کسی را حمایت و یاری می‌کنیم که پیامبر خدا (ص) به دستور الهی او را برای ما برگزیده است»، این نشان می‌دهد که آنها در مسیر ولایتمداری، ولایت پیامبر خدا (ص)، وحدانیت الهی و دستورات او را پذیرفته بودند.

وی تاکید کرد: جلوه‌های ولایتمداری در قیام عاشورا آنجا خود را نشان می‌دهد که اصحاب امام حسین (ع) امامی را برگزیده بودند که حراست از دین خدا، قرآن کریم و اجرای آن را بر عهده داشت به همین دلیل تا پای جان از امام حسین (ع) حمایت می‌کنند و شهید می‌شوند.

پژوهشگر تاریخ اسلامی با بیان اینکه امام حسین (ع) از همان ابتدا تا لحظه شهادت همواره دنبال احیا سنت و سیره پیامبر (ص) و امیرمومنان امام علی (ع) بودند، اظهار کرد: برای رسیدن به این هدف باید برخی امام را همراهی و یاری می‌کردند که اسلام دوباره احیا شود.

حجت‌الاسلام یاوری افزود: ولایت‌پذیری دوره سیدالشهدا و شهدای کربلا بر محوریت یک امام معصوم و پاک است که بر تمام شئونات دین تاکید دارد و ذره‌ای خطا و نسیان ندارد و دنبال این است که سیره و سنت نبوی را اجرایی کند.

وی با اشاره به موضوع تجلی ولایت در زندگی و صحبت‌های یاران امام حسین (ع)، گفت: اصحاب امام حسین (ع) سعی می‌کردند ولایت‌پذیری را با گوشت، خون و پوست خود لمس کنند، وقتی مسئله ولایت به میان می‌آید پیروان ولی بر این اعتقاد هستند که هر آنچه ولی بگوید یا انجام دهد طبق نظر الهی است.

پژوهشگر تاریخ اسلامی با اشاره به چند نمونه از مصادیق ولایت‌پذیری شیعیان، اظهار کرد: زیادبن‌ابی از کارگزاران بنی‌امیه و معاویه بود که به دستور معاویه در همان زمان دو شیعه حزرمی را از طایفه بنی‌حزرم به دلیل اظهار تشیع و پیروی از مکتب امیرالمؤمنین امام علی (ع) و حضرت سیدالشهدا (ع) درب منزل آنها به دار آویخت به همین هم اکتفا نکرد و آنها را در دروازه کوفه هم دوباره به دار آویخت؛ امام حسین (ع) اشاره می‌کنند و می‌فرمایند پیروان من چنین کسانی هستند که معاویه آنها را قطعه‌قطعه کرد، آنها از امام خود حمایت کردند که دین خدا و سنت نبوی از بین نرود.

حجت‌الاسلام یاوری ادامه داد: در تاریخ آمده است که وقتی زیاد در کوفه حکومت می‌کرد برخی از شیعیان اعتراض کردند؛ دستور داد دست‌وپای ۸۰ نفر را بریدند، و یا به عنوان مثال پسر همین زیاد در بصره مساجدی را با هدف لعن علی‌ابن‌ابیطالب (ع) و شیعیان بنا کرد، یا ابوالاسود دوئلی را به دلیل حمایت از اهل‌بیت (ع) سنگ‌باران کردند. شهادت هانی‌بن‌عروه، میثم تمار، قیس بن مسهر و مسلم بن عقیل نمونه‌هایی از ولایت‌پذیری و ولایت‌مداری شیعیان امام حسین (ع) بودند.

وی افزود: مسلم بن عقیل خطاب به بن زیاد می‌گوید به خداوند سوگند معاویه خلیفه حق نیست با حیله‌گری جایگاه وصی پیامبر (ص) امیرمومنان امام علی (ع) در خلافت غصب کرد، حجاج بن مسروق خطاب به سیدالشهدا (ع) می‌فرماید که پدر شما امیرمومنان امام علی (ع) وصی رسول خدا (ص) هستند. در جلوه‌های ولایت‌پذیری شیعیان همین بس که در همان دوره خفقان هم عقیده خود را آشکار نسبت به ولایت ابراز می‌کردند، آنها در صحنه کربلا حضور پیدا کرده و امام خود را تنها نگذاشتند.

پژوهشگر تاریخ اسلامی خاطرنشان کرد: جامعه اسلامی به متولی و قوانین نیاز دارد، در منطق شیعه متولی و حاکم قانون‌گذار جامعه اسلامی اهل‌بیت (ع) هستند بر همین اساس باید حمایت و دفاع ما از امام در حد کمال باشد که امام بتواند از دین خداوند حراست و نگهداری کند که حق و عدالت اجرا شود حقوق همه مسلمانان استیفا شود. این امر به قبول داشتن نیست بلکه باید ولایت‌پذیری در عمل تحقق یابد.