علی شاه‌حاتمی تهیه‌کننده فیلم سینمایی «ماهان» به کارگردانی حمید شاه‌حاتمی از آثار راه‌یافته به چهلمین جشنواره فیلم فجر در گفتگو با خبرنگار زردیس درباره آماده‌سازی این فیلم توضیح داد: همه مراحل فنی این فیلم سپری شده و از آثاری است که پیش از ارائه به جشنواره، پروانه نمایش هم دریافت کرده بود. دو سه فیلم با این شرایط به دبیرخانه جشنواره امسال ارائه شدند.

وی در ادامه گفت: این فیلم فرآیند تولید سختی داشت. فیلم در شهرهای مختلفی از جمله تهران، اصفهان، کاشان، نطنز، چابهار و یکی دو شهر دیگر فیلمبرداری داشت و به همین دلیل فرآیند تولید دشواری داشت. به خصوص در دوران کرونا کار به گونه‌ای بود که حتی برخی شهرها گروه تولید ما را راه نمی‌دادند! به دلیل اعلام تعطیلی از سوی دولت و اعمال منع تردد، کار برای ما سخت‌تر شده بود و در مجموع پروژه طاقت‌فرسایی بود که توانستیم آن را به پایان برسانیم. به دلیل همین شرایط کارگردان مجبور شد بخش‌هایی از فیلمنامه را هم تغییر دهد.

شاه‌حاتمی درباره تأثیر این شرایط بر افزایش هزینه‌های تولید هم گفت: خوشبختانه این فیلم جزو کم‌هزینه‌ترین فیلم‌های سینمای ایران است. برنامه‌ریزی ما به‌صورتی بود که اجازه تعطیلی در پروژه را نمی‌دادیم. تعطیلی ما تنها در بازه‌های جابه‌جایی بود که آن هم طبیعی است. از شروع تولید هر روز درگیر فیلمبرداری بودیم.

تنها آقازاده‌ای که ۱۰ سال پیش جایزه کارگردانی گرفته است

این تهیه‌کننده باسابقه درباره ورود فرزندش به عرصه کارگردانی سینما و طرح برخی مباحث درباره حضور آقازاده‌ها در جشنواره چهلم فیلم فجر هم بیان کرد: حمید شاه‌حاتمی تنها آقازاده‌ای است که ۱۰ سال پیش در حوزه سینما جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرده است. «ماهان» اولین فیلم حمید شاه‌حاتمی نیست. اولین فیلم او به نام «رؤیای سینما» جایزه بهترین کارگردانی را برای او به ارمغان آورد. درست است که کارگردانی آن فیلم یک کار مشترک بود اما بالاخره جایزه بهترین کارگردانی جشنواره فیلم کودک را به همراه داشت. در چند جشنواره خارجی هم این فیلم حضور بین‌المللی داشته و از جشنواره کره، جایزه بهترین کارگردانی را گرفت.

وی ادامه داد: تعجب می‌کنم از طرح برخی مسائل، کسانی که این مباحث را مطرح می‌کنند یا سواد و یا درک درستی از شرایط سینما ندارند. اگر اسم حمید شاه‌حاتمی را سرچ می‌کردند، متوجه می‌شدند که او سال‌ها پیش جایزه کارگردانی را گرفته است. اگر قرار بود او «آقازاده» خطاب شود هم، آن زمان باید مطرح می‌شد نه الان که دومین فیلمش را به صورت مستقل ساخته است.

تهیه‌کننده «ماهان» تأکید کرد: شکر خدا این مسائل حاشیه‌ای برای فیلم ما به همراه نداشت و شخصاً هم معمولاً به هم نمی‌ریزم. زمانی یک مسئله از روی فهم و دانایی یک گروه مطرح می‌شود، ولی یک وقت از روی ناآگاهی است. این دوستان حتی زحمت یک جستجو به خود نداده‌اند تا ببینند حمید شاه‌حاتمی کیست؟ اصلاً اینگونه نیست که استعداد حمید زیر سایه من به‌عنوان پدرش بخواهد قرار بگیرد.

پسرم و دخترم نگاه کاملاً مستقل در کارگردانی دارند

شاه‌حاتمی تأکید کرد: خوشبختانه من اصلاً در فرآیند ساخت فیلم حمید حضور نداشتم. همزمان دخترم هم مشغول ساخت یک فیلم سینمایی دیگر بود که خیلی از دوستان از آن بی‌خبر هستند. ۸ سال پیش اولین فیلمنامه زهرا شاه‌حاتمی به نام «پرواز مرغانی‌ها» توانست جایزه بهترین فیلم و جایزه ویژه هیأت داوران را از جشنواره فیلم رشد بگیرد. اگر در سامانه ارشاد سرچ کنید، همزمان با کار حمید شاه‌حاتمی ما فیلمنامه دیگری هم ثبت کرده‌ایم با عنوان «در جهنم باران نمی‌بارد». آن فیلم یک اثر ویدئویی است که برای گروه «هنر و تجربه» تولید می‌کنیم. همزمان درگیر تولید هر دو فیلم بودم و به همین دلیل جز کمک به گروه تولید فیلم «ماهان» حضور دیگری در این پروژه نداشتم. شاید یک یا دو جلسه فرصت کردم برای برخی هماهنگی‌ها با گروه همراه شوم. فضای سینما بسیار کوچک است و چیزی قابل پنهان کردن نیست. هم حمید و هم زهرا، هر دو کاملاً مستقل فیلم‌های خود را کارگردانی کرده‌اند. کسانی هم که تا به امروز دو فیلم را دیده‌اند، معتقدند نگاه هر دو آن‌ها در فیلمسازی کاملاً با نگاه من متفاوت است.

وی ادامه داد: حمید و زهرا هر دو از دوران جوانی با من در کارهای سینما همراه بودند اما امروز هر کدام نگاه خاص خود را دارند. به شهادت عوامل هر دو پروژه، من حتی به اندازه یک این‌سِرت هم اعمال نظر نکرده‌ام. جالب اینکه هیچکدام حتی با من مشورت هم نمی‌کردند! من هم خوشحال بودم.

شاه‌حاتمی درباره انتظار خود از جشنواره چهلم فیلم فجر هم گفت: در تمام دنیا وقتی جشنواره‌ای برگزار می‌شود، یک مدیر و یک دبیر ثابت دارد. اولین جشنواره‌ای که من حضور جهانی در آن داشتم، جشنواره جیفونی بود. دبیر آن جشنواره پس از سی سال، همچنان دبیر است تا زمانی که بازنشسته شود. در تمام دنیا این استاندارد وجود دارد. درست است که نام جشنواره فیلم ما «فجر» است، اما این دلیل نمی‌شود با تغییر دولت‌ها مدیریت این جشنواره هم تغییر کند. وزیر ارشاد و مدیران سینمایی باید بنشینند و مسئله جشنواره فجر را از وزارت ارشاد جدا کنند. جشنواره فجر باید توسط هنرمندان و با یک دبیر ثابت برگزار شود. متولی آن هم می‌تواند خانه سینما باشد. ثبات جشنواره فجر و خروج آن از زیر سایه دولت‌ها حتی به نفع دولت‌ها هم هست.

وی در پایان اظهار کرد: هر دولتی سیاست‌های خاص خود را دارد و می‌خواهد همان سیاست‌های را در جشنواره اعمال کند. گاهی به خاطر سیاست‌های جشنواره فجر، دولت‌ها استیضاح هم می‌شوند. بهتر است این بار را از روی دوش خود بردارند. هنرمندان فیلم می‌سازند و به جشنواره ارائه می‌دهند، اجازه دهید خودشان هم متولی برگزاری جشنواره باشند. این اتفاق هم به نفع هنرمندان است و هم به نفع وزارت ارشاد. این به معنای بد بودن یا نبودن دبیر یک دوره از جشنواره نیست چه اینکه همه آن‌ها تلاش داشته‌اند جشنواره پرباری را برگزار کنند اما در عمل این اتفاق رخ نمی‌دهد. چرا که خواه‌ناخواه زیر سایه دولت‌ها قرار دارند.